Nốt ruồi là những chấm đen xuất hiện trên da, trong một số trường hợp nốt ruồi có màu nhạt hơn như màu nâu sẫm hoặc nâu nhạt tùy thuộc vào nguyên nhân hình thành và loại da của từng người. Các nốt ruồi xuất hiện có thể nhận biết bằng mắt thường bởi sự tập trung các yếu tố làm tăng sắc tố da, một vài trường hợp nốt ruồi nhô lên bề mặt da giống như một cục mụn thịt.

Nốt ruồi là những chấm đen xuất hiện trên da

Nốt ruồi có thể hình thành từ khi mới sinh ra (bẩm sinh) hoặc có thể xuất hiện sau một loạt tác động từ yếu tố bệnh lý, cơ địa hoặc môi trường xung quanh. Một người có thể xuất hiện nhiều nốt ruồi và số lượng có thể thay đổi theo thời gian, đặc biệt những vùng da thường xuyên được phơi sáng sẽ có nguy cơ hình thành nhiều nốt ruồi.

Nốt ruồi có dạng hình tròn, hình oval cùng với đường viền mềm mại. Tính chất nốt ruồi có thể là thể rắn chắc, nhô lên cao hoặc bằng phẳng, có thể trơn láng hoặc thô ráp. Một nốt ruồi thông thường sẽ không gây tổn hại đến bất kỳ chức năng hoạt động của tổ chức nào trong cơ thể, tuy nhiên một số trường hợp nốt ruồi bị nhầm lẫn với ung thư hắc tố. Chính vì vậy, đừng bao giờ chủ quan với nốt ruồi mà loại bỏ nghi ngờ về các căn bệnh nguy hiểm.

Nốt ruồi có thể hình thành ở bất kỳ đối tượng nào, bất kỳ vùng da nào trên cơ thể, tuy nhiên vị trí nốt ruồi hay tính chất nốt ruồi sẽ phụ thuộc vào yếu tố cơ địa của từng người. Nốt ruồi có thể được phát hiện từ sớm (mới sinh ra) hoặc có thể xuất hiện trong bất kỳ thời điểm nào, hầu hết các nốt ruồi sẽ ngừng phát triển thêm ở độ tuổi ngoài 30. Các tế bào biểu bì có dấu hiệu bị tăng sắc tố, cụ thể là hắc tố, chúng sẽ tích tụ lại tại 1 vài điểm và tạo thành các nốt ruồi có màu đen hoặc nâu. Màu sắc của nốt ruồi có xu hướng đậm hơn khi tiếp xúc thường xuyên với ánh sáng mặt trời, vì vậy hầu hết nốt ruồi đều xuất hiện nhiều trên những vùng da hở như mặt, cổ, gáy,...

Có nhiều nguyên nhân tạo ra nốt ruồi

Có rất nhiều yếu tố tác động làm tăng nguy cơ hình thành các nốt ruồi, tiêu biểu nhất là yếu tố cơ địa và ánh sáng trực tiếp của mặt trời.

Có hai loại nốt ruồi điển hình xuất hiện có thể gây hại cho sức khỏe:

• Nốt ruồi sắc tố bẩm sinh: Những nốt ruồi xuất hiện ngay sau khi sinh được gọi là nốt ruồi sắc tố bẩm sinh, chỉ có khoảng 1% trường hợp xuất hiện các nevi bẩm sinh và đa số các nốt ruồi chỉ xuất hiện khi có tiếp xúc với môi trường sau một thời gian. Theo nghiên cứu, nốt ruồi sắc tố bẩm sinh có nguy cơ cao chuyển biến thành ung thư, đặc biệt những trường hợp nốt ruồi có kích thước lớn hơn cục tẩy bút chì hoặc xuất hiện các triệu chứng bất thường. Người bệnh cần tìm tới sự trợ giúp từ các bác sĩ chuyên khoa để được hỗ trợ chẩn đoán ung thư sớm nhất có thể.
• Nevi loạn sản: Đây là những trường hợp nốt ruồi hình thành với kích thước lớn và có hình dáng bất thường (thông thường nốt ruồi sẽ có dạng tròn hoặc oval). Màu sắc trên nốt ruồi cũng không bình thường, vùng trâm tâm sẽ có màu nâu sẫm còn các phần xung quanh sẽ nhạt hơn. Nevi loạn sản có khả năng phát triển thành các khối u ác tính (ung thư), đặc biệt đối với những người có số lượng nốt ruồi loạn sản nhiều hơn 10 thì nguy cơ ung thư có thể gấp 12 lần so với bình thường.

Sự xuất hiện của nốt ruồi ở bất kỳ khu vực nào trên cơ thể cũng không làm ảnh hưởng đến tình hình sức khỏe. Tuy nhiên, một số trường hợp nốt ruồi phát triển một cách bất thường về kích thước, màu sắc, chiều cao hay hình dạng khác lạ thì bạn cần tới bệnh viện để kiểm tra sức khỏe ngay. Một số dấu hiệu nốt ruồi xuất hiện cho thấy mắc bệnh về da liễu hoặc thậm chí nguy cơ phát triển ung thư.

Nếu một nốt ruồi xuất hiện từ lâu và không có dấu hiệu bất thường thì không đáng lo ngại. Hãy quan tâm đến các nốt ruồi mới xuất hiện hoặc những nốt ruồi từ lâu nhưng đột nhiên có biến đổi bất thường, đặc biệt ở các vùng da dễ bắt nắng như vùng cánh tay, ngực, cổ, mặt, gáy, tai, hai chân và lưng. Kiểm tra nốt ruồi thường xuyên sẽ giúp bạn kịp thời phát hiện kịp thời những bất thường xảy ra, ngăn ngừa nguy cơ bệnh phát triển nặng mới được phát hiện.

Hình thái ung thư nốt ruồi

Một số trường hợp nốt ruồi có hiện tượng có thể xảy ra ở nốt ruồi như chảy máu hoặc chảy nước, có cảm giác ngứa ngáy hay đau nhức. Người bệnh cần lập tức tìm tới các cơ sở y tế uy tín để được kiểm tra chẩn đoán bệnh sớm, hạn chế rủi ro nguy hiểm có thể xảy ra.

Ung thư hắc tố là căn bệnh ung thư da không phổ biến nhưng có tính chất ác tính rất cao và nguy hiểm. Các khối u ác tính có hình dạng và kích thước gần giống với các nốt ruồi thông thường, bệnh hay xuất hiện tại các vùng lưng, ngực ở nam giới và vùng chân dưới ở nữ giới. Tỷ lệ mắc bệnh ung thư hắc tố ở nữ giới nhiều hơn nam giới, độ tuổi thường nằm trong khoảng 20 - 35 tuổi.

Kiểm tra nốt ruồi thường xuyên sẽ là biện pháp phòng ngừa ung thư hắc tố. Tất cả vị trí trên cơ thể đều có thể xuất hiện các tế bào ung thư, tuy nhiên vùng lưng, chân tay, mặt nên được chú ý kiểm tra kỹ hơn. Ngoài ra, các triệu chứng bất thường của nốt ruồi sẽ báo hiệu bệnh nguy hiểm như: xuất hiện tình trạng nốt ruồi chảy máu, ngứa đỏ, sưng tấy, kích thước lớn dần, có màu sắc thay đổi hoặc trộn nhiều màu,... Trường hợp xuất hiện nốt ruồi ác tính (ung thư hắc tố) thì các triệu chứng bệnh sẽ xuất hiện rõ ràng hơn gây thương tổn da nghiêm trọng thậm chí lở loét và lan rộng ra xung quanh.

Phân biệt các loại ung thư trên da

Tóm tắt các dấu hiệu nhận biết nốt ruồi ác tính:

• Nốt ruồi có kích thước lớn hơn 6mm, viền nhấp nhô,..
• Màu sắc phân bố không đều, pha trộn nhiều màu.
• Nốt ruồi chảy máu, chảy nước, sưng tấy, lở loét,...

Chắc hẳn có rất ít người chú ý đến nốt ruồi nếu nó không gây ảnh hưởng đến vấn đề thẩm mỹ. Tuy nhiên, các chuyên gia y tế luôn khuyến khích tất cả mọi người nên thực hiện khám nốt ruồi tại nhà định kỳ để kịp thời phát hiện những bất thường. Mẹo ABCDE kiểm tra nốt ruồi có thể thực hiện ở bất kỳ đối tượng nào hay vị trí nào, bạn hoàn toàn có thể dùng gương hoặc nhờ người thân kiêm tra nốt ruồi ở những vị trí bản thân khó nhìn thấy.

Chẩn đoán ung thư thông qua nốt ruồi sẽ được thực hiện bằng cách kiểm tra ABCDE, đây là phương pháp kiểm tra nốt ruồi thông qua 5 đặc điểm nhận dạng: Asymmetry, Borders, Color, Diameter, Evolving.

Chẩn đoán ung thư thông qua nốt ruồi sẽ được thực hiện bằng cách kiểm tra ABCDE

• Asymmetry (không đối xứng): Một nốt ruồi có 2 nửa đối xứng với nhau sẽ được xem là nốt ruồi lành tính. Hay nói cách khác, nốt ruồi có hình dáng tròn đều hoặc hình bầu dục đều thì sẽ là nốt ruồi bình thường không gây hại.
• Borders (đường viền bất thường): Nếu đường viền của nốt ruồi bị ngắt đoạn hoặc không rõ nét, có thể nhấp nhô như hình vỏ sò thì khả năng cao đây là một khối u ác tính (ung thư).
• Color (màu sắc): Một nốt ruồi bình thường sẽ có màu đen hoặc nâu, màu trải đều toàn bộ nốt ruồi. Nếu nốt ruồi có màu không rõ ràng, ví dụ như đen lẫn đỏ, đen lẫn trắng, xanh,... thì đây có thể không phải là một nốt ruồi lành tính, dấu hiệu nhận biết bệnh da liễu rối loạn sắc tố, có thể là khối u ác tính.
• Diameter (đường kính): Nốt ruồi thông thường sẽ có kích thước nhỏ, thông thường sẽ có đường kính nhỏ hơn 6mm. Trường hợp là khối u hắc tố thì kích thước sẽ lớn hơn, đường kính nhỏ nhất cũng lớn hơn 6mm.
• Evolving (phát triển): Thực tế cho thấy một nốt ruồi thông thường lành tính sẽ không thay đổi kích thước từ khi nó mới xuất hiện. Trường hợp kích thước nốt ruồi có dấu hiệu lớn hơn hoặc thay đổi màu sắc thì nguy cơ báo hiệu nốt ruồi có vấn đề, các bệnh về da liễu hoặc thậm chí là dấu hiệu ung thư.

Nếu có dấu hiệu nghi ngờ khối u ác tính thì bác sĩ sẽ thực hiện sinh thiết kiểm tra tế bào ung thư, đồng thời kết hợp các xét nghiệm hình ảnh (chụp cộng hưởng từ, chụp cắt lớp vi tính, siêu âm,...) nhằm kiểm tra mức độ xâm lấn của ung thư.

Chụp cộng hưởng từ

Trường hợp nốt ruồi là lành tính thì sẽ căn cứ vào các yếu tố có nguy cơ chuyển biến ung thư và nguyện vọng cải thiện vấn đề thẩm mỹ của người bệnh mà bác sĩ có thể thực hiện cắt bỏ nốt ruồi hoặc sử dụng laser trị liệu.

Trường hợp nốt ruồi được chẩn đoán là khối u hắc tố ác tính thì biện pháp phẫu thuật cắt bỏ khối u sẽ được thực hiện nhằm loại bỏ hoàn toàn khối u. Tùy thuộc vào mức độ xâm lấn của các tế bào ung thư mà bác sĩ sẽ lựa chọn phối hợp với xạ trị, hóa trị nhằm điều trị các tổn thương do ung thư gây ra.