Ngày 25/5, Viện Huyết học và Truyền máu Trung ương đãtiến hành ghép tủy đồng loại(hay còn gọi tế bào gốc) cho một thiếu nữ 21 tuổi bị bệnh máu trắng (ung thư máu).  Phương pháp sử dụng chính tế bào gốc có thẩm quyền miễn dịch để tiêu diệt các tế bào ác tính bước đầu đã cho kết quả khả quan...  Phóng viênVietNamNetđã có cuộc trao đổi với PGS.TS Nguyễn Anh Trí, Viện trưởng Viện Huyết học và Truyền máu Trung ương về phương pháp mới điều trị bệnh này.

- Được biết, Viện Huyết học và Truyền máu Trung ương là đơn vị đầu tiên ghép tế bào gốc áp dụng phương pháp diệt tủy tối thiểu trong ca ghép tủy mới đây... Phương pháp này có gì mới so với các phương pháp trước đây?

- Hầu hết các phương pháp ghép tế bào gốc ở các bệnh viện làdiệt tủy tối đa. Nhưng . Viện đã sử dụng chính tế bào gốc có thẩm quyền miễn dịch để tiêu diệt các tế bào ác tính, không dùng các loại hóa chất mạnh. Phương pháp này làm cho sức khỏe, gan, lách, thận, và tất cả các cơ quan khác của bệnh nhân không bị tổn hại quá nhiều. Điều mới thứ hai là tế bào gốc ghép cho bệnh nhân, chúng tôi lấy từ máu ngoại vi. Từ trước đến nay và trên thế giới, đặc biệt là ở VN, chủ yếu là ghép tế bào gốc đồng loại lấy từ tủy xương. Muốn lấy được các tế bào gốc này, phải chọc hút khoảng 300-400ml tủy xương từ xương chậu, xương ức... và truyền cho bệnh nhân. Để có một lượng tế bào gốc nêu trên, người hiến tủy hay bệnh nhân phải mất hàng trăm mũi kim chọc vào cơ thể; sau khi lấy tủy xong, cơ thể rất đau đớn.

- Xin ông cho biết, đến nay, tình hình sức khỏe của bệnh nhân vừa được ghép tủy thế nào?

- Cho đến hôm nay, tình trạng sức khỏe lâm sàng của bệnh nhân hoàn toàn bình thường, tốt hơn trước khi ghép. Bệnh nhân không sốt, ăn uống, sinh hoạt bình thường, các xét nghiệm về máu đều rất tốt. Điều đáng mừng nhất là các tế bào sinh máu đã bắt đầu phát triển bằng chính tế bào ghép. Số lượng bạch cầu của bệnh nhân đã tăng lên tới 1 x 10⁹/lít so với khi bắt đầu điều trị (bằng 0). Theo tiên lượng của chúng tôi, kết quả của ca ghép đạt khoảng 90%. Tuy nhiên, chúng tôi vẫn thận trọng và tiếp tục theo dõi. 

- Để được ghép tủy theo phương pháp mới này, bệnh nhân phải đáp ứng những điều kiện gì, thưa ông?

- Điều kiện để ghép tế bào gốc là bệnh nhân còn trẻ (21 tuổi); bệnh nhân đã được điều trị hóa chất và giảm được một số tế bào ác tính; sức khỏe có thể đáp ứng được và có người hiến tế bào gốc phù hợp. Bệnh nhân may mắn có chị gái ruột (năm nay 23 tuổi) có HLA (xét nghiệm tế bào gốc trong máu), 6 gien cần thiết đều phù hợp và cùng nhóm máu O. 

-Xin ông mô tả sơ các bước của ca ghép tế bào gốc đồng loạivừa thực hiện cho bệnh nhân nói trên?

- Trước tiên, Viện kiểm tra sức khỏe, các chức năng gan, thận tủy sinh máu, tế bào ác tính, điều kiện phù hợp của người cho và người nhận, các xét nghiệm về nấm và kiểm tra tất cả các loại virus để tiên lượng diễn biến. Đối với người hiến tế bào gốc, chúng tôi đã sử dụng một loại thuốc kích tế bào sinh máu trong 5 ngày sinh ra tế bào gốc và đi ra máu ngoại vi. Sau đó, chúng tôi dùng một loại máy đặc biệt có hệ thống li tâm tách riêng lấy tế bào gốc, còn các thành phần có trong máu khác lại quay lại cơ thể. Với phương pháp này, người hiến tế bào gốc không bị đau, không phiền toái và tiết kiệm. Lượng tế bào gốc cần lấy là 400-450ml và chúng tôi tiến hành ghép trong hai ngày. 

Đối với người nhận, bệnh nhân được điều trị một loại thuốc ức chế miễn dịch để tiêu diệt các tế bào ác tính, sau đó truyền tế bào gốc và dùng thuốc kích thích sinh máu. Chúng tôi có một đội ngũ làm việc chuyên nghiệp và hầu hết các xét nghiệm đều được thực hiện tại viện. Trong thời gian qua, Viện Huyết học và Truyền máu Trung ương có gửi một số cán bộ sang Trung tâm sức khỏe Hoa Kỳ để đào tạo và hằng ngày các bác sỹ đã hội chẩn với nhau để theo dõi tình hình.

- Viện có tiên lượng những biến chứng, phản ứng phụ xảy ra sau khi ghép, thưa ông?

- Chúng tôi đã dùng thuốc ức chế các hiện tượng này. Cho đến nay, ngoài phản ứng nêu trên bệnh nhân không có phản ứng phụ nào khác. Các biến chứng khác chúng tôi luôn tiên lượng, phòng bị và bệnh nhân đang trong quá trình được theo dõi chặt chẽ.

-Để được ghép tủy theo phương pháp mới này, bệnh nhân phải đáp ứng những điều kiện gì, thưa ông? Chi phí là bao nhiêu tiền cho một ca ghép tủy?

- Điều kiện để ghép tế bào gốc là bệnh nhân còn trẻ (21 tuổi); bệnh nhân đã được điều trị hóa chất và giảm được một số tế bào ác tính; sức khỏe có thể đáp ứng được và có người hiến tế bào gốc phù hợp.  Trong ca ghép tủy ngày 25/5,do đây là ca ghép đầu tiên nên Viện vẫn chưa có tính toán cụ thể, dự kiến khoảng 550-700 triệu đồng. Tuy nhiên, bệnh nhân nói trên được Viện hỗ trợ toàn bộ chi phí ca ghép.

Hiện nay, ở VN các ca ghép tế bào gốc điều trị bệnh này thường được gửi sang Singapore với giá thành không dưới 50.000USD (tương đương gần 900 triệu đồng). Do vậy, sau thành công của ca ghép tế bào gốc này, chúng tôi sẽ mở rộng điều trị trên phạm vi cả nước.

-Xin cảm ơn ông!

Nguồn: vietnamnet.vn