Bệnh lý dị ứng và tự miễn: Phổ biến nhưng còn gặp nhiều khó khăn trong chẩn đoán

Bệnh lý dị ứng gây ra bởi các phản ứng bảo vệ quá mức của cơ thể đối với tác nhân lạ tấn công như phấn hoa, bụi mịn, lông thú cưng, thực phẩm… Một số biểu hiện điển hình của bệnh có thể kể đến như mày đay, phù mạch, viêm mũi dị ứng, HPQ, bệnh huyết thanh, viêm mạch dị ứng, viêm da atopy, viêm da tiếp xúc, dị ứng thuốc…

Trái với bệnh dị ứng, được ví như “giặc nội xâm”, bệnh tự miễn gây ra do bộ máy miễn dịch mất khả năng phân biệt các kháng nguyên của cơ thể với các tác nhân gây hại bên ngoài. Có nghĩa là cơ thể tự sinh ra kháng thể chống lại chính cơ quan trong cơ thể, trong khí đó những virus/vi khuẩn có hại xâm nhập lại không được ngăn chặn.

Trong khuôn khổ bài báo cáo, PGS.TS Nguyễn Văn Đoàn chỉ ra các bệnh tự miễn thường gặp trong lâm sàng gồm: Lupus ban đỏ hệ thống, xơ cứng bì, bệnh mô liên kết hỗn hợp, viêm đa cơ, viêm da cơ, hội chứng Sjogren, viêm khớp dạng thấp, viêm gan tự miễn…

Lupus ban đỏ là một trong bệnh lý thường gặp nhất của nhóm bệnh tự miễn

Đồng thời, chuyên gia cung cấp thông tin quan trọng tới đông đảo đại biểu tham dự, bệnh lý dị ứng - tự miễn ngày càng có xu hướng gia tăng và phổ biến trong thực tế lâm sàng, tuy nhiên, công tác sàng lọc, chẩn đoán bệnh còn gặp nhiều khó khăn, dễ bị bỏ sót.

Chuyên gia chỉ ra nhóm xét nghiệm chuyên biệt có giá trị lớn trong chẩn đoán và điều trị bệnh lý dị ứng - tự miễn

Trước thực trạng cần nâng cao năng lực sàng lọc, chẩn đoán và điều trị bệnh lý dị ứng - tự miễn - một vấn đề trăn trở của toàn ngành Y cũng như các bác sĩ lâm sàng nói chung, chuyên gia nhấn mạnh phối hợp giữa thăm khám lâm sàng và xét nghiệm chuyên biệt là bí kíp cải thiện hiệu quả quá trình khám chữa bệnh dị ứng - tự miễn.

Xét nghiệm đóng vai trò quan trọng trong quá trình sàng lọc, chẩn đoán và điều trị bệnh lý dị ứng - tự miễn

Các nhóm xét nghiệm quan trọng và có giá trị lớn trong chẩn đoán, điều trị bệnh được chuyên gia chỉ ra cụ thể như sau:

I/ NHÓM BỆNH LÝ DỊ ỨNG

1/ Xét nghiệm test kích thích:Được coi là tiêu chuẩn “vàng” trong chẩn đoán nhiều bệnh lý dị ứng, đặc biệt là dị ứng thuốc. Tuy nhiên, xét nghiệm chống chỉ định với trường hợp đã mắc các bệnh sau: hen không kiểm soát, bệnh nền không kiểm soát, phụ nữ có thai hoặc đang sử dụng thuốc chẹn beta, bệnh tim mạch nền có chống chỉ định dùng adrenalin.

2/ Xét nghiệm lẩy da và test nội bì đọc nhanh:Xét nghiệm giúp xác định các dị nguyên gây ra triệu chứng phản ứng và được chỉ định sau 4-6 tuần khi xuất hiện biểu hiện lâm sàng.

3/ Xét nghiệm test áp, test nội bì đọc chậm:Đây là một trong những phương pháp xét nghiệm dị ứng về da phổ biến với tính chính xác cao và không để lại nhiều tác dụng phụ. Tuy nhiên, xét nghiệm chống chỉ định với phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú.

4/ Xét nghiệm định lượng Tryptase:Xét nghiệm giúp chẩn đoán theo dõi phản vệ và các dị ứng nghiêm trọng khác.

5/ Xét nghiệm định lượng histamin:Định lượng histamin được xác định trong máu/nước tiểu trong vòng 24 giờ giúp xác định tình trạng dị ứng hoặc bị kích hoạt tế bào mast/bạch cầu ái kiềm.

6/ Xét nghiệm định lượng chymase:Định lượng histamin trong máu giúp xác định tình trạng dị ứng hoặc bị kích hoạt tế bào mast.

7/ Xét nghiệm các dấu ấn sinh học mới:Một số dấu ấn sinh học điển hình nhưN-methyl histamine*, Carboxypeptidase A3, CCL2 , Dipeptidyl Peptidase I (DPPI), Basogranulin, Platelet Activation Factor (PAF)sở hữu nhiều giá trị trong chẩn đoán các bệnh dị ứng.

8/Xét nghiệm IgEtoàn phần:Nồng độ IgE tăng có thể xác định được các bệnh lý dị ứng, nhiễmký sinh trùng, đa u xương sản xuất IgE, suy giảm miễn dịch nguyên phát, nhiễm nấm aspergilus.

9/ Xét nghiệm IgE đặc hiệu:Xét nghiệm có giá trị lớn trong chẩn đoán các bệnh lý dị ứng type I như mày đay,hen phế quản,viêm mũi dị ứng,viêm kết mạcdị ứng…

10/ Xét nghiệm định lượng granulysin:Xét nghiệm xác định các tổn thương da gây ra bởi tế bào gây độc như granzym B, perforin…

11/ Xét nghiệm test hoạt hóabạch cầuái kiềm - BAT: Xét nghiệm được chỉ định trong các trường hợp gồm dị ứng thuốc qua trung gian IgE, phản ứng dị ứng tức thì không qua IgE hay cơ chế khác, tìm chất nghi ngờ dị ứng, theo dõi đáp ứng của liệu pháp miễn dịch.

12/ Xét nghiệm test chuyển dạng lympho bào:Xét nghiệm được sử dụng khi chống chỉ định với test kích thích/test áp, đặc biệt là các phản ứng quá mẫn do thuốc type IV và tổn thương gan do thuốc.

II/ NHÓM BỆNH LÝ TỰ MIỄN

Trong quá trình sàng lọc, chẩn đoán sớm bệnh lý tự miễn, chuyên gia chỉ ra việc xác định các kháng thể kháng nhân (ANA) trong máu người bệnh là chỉ định đầu tiên và đóng vai trò đặc biệt quan trọng. ANA là các tự kháng thể tấn công nhân, các thành phần nhân, bào tương, các cơ quan trong bào tương...

Thông qua xét nghiệm này, bác sĩ có thể xác định người bệnh có đang mắc bệnh tự miễn hay không. Nếu kết quảxét nghiệm âm tính, có thể do hiệu giá kháng thể người bệnh thấp, tuy nhiên chưa loại trừ không mắc bệnh và cần kết hợp với các triệu chứng lâm sàng cùng xét nghiệm khác để chẩn đoán. Ngược lại, nếu kết quả xét nghiệm dương tính, đồng nghĩa là hiệu giá kháng thể của người bệnh tăng và nguy cơ mắc bệnh tự miễn cao.

Hiện nay, với sự phát hiện của y học hiện đại có nhiều phương pháp phát hiện kháng thể kháng nhân, trong đó,xét nghiệm ANAbằng phương pháp miễn dịch huỳnh quang gián tiếp (IF - ANA) là tiêu chuẩn “vàng” sàng lọc các kháng thể kháng nhân với độ nhạy lên tới 100% và độ đặc hiệu là 90%.

Tuy nhiên, chuyên gia nhấn mạnh, nếu chỉ sử dụng phương phápxét nghiệm kháng thểkháng nhân sẽ không xác định cụ thể người bệnh đang mắc bệnh lý tự miễn nào. Do đó, bác sĩ thường chỉ định thêm các xét nghiệm khác để tìm kiếm chính xác kháng thể đặc hiệu ở mỗi bệnh lý nhằm chẩn đoán đúng - trúng và điều trị bệnh hiệu quả.

MEDLATEC: Địa chỉ hội tụ chuyên gia Miễn dịch - Dị ứng đầu ngành, trang thiết bị tối tân, quy trình kiểm chuẩn chất lượng quốc tế

Dị ứng - tự miễn là nhóm bệnh lý phức tạp và đòi hỏi nhiều phương tiện chẩn đoán chuyên sâu, do đó, người dân nên thăm khám, điều trị bệnh tại các cơ sở y tế uy tín để được chẩn đoán chính xác, điều trị bệnh kịp thời, phòng tránh các biến chứng không mong muốn xảy ra.

Trong các cơ sở hội tụ đầy đủ năng lực khám chữa bệnh dị ứng - tự miễn, Hệ thống Y tế MEDLATEC với kinh nghiệm gần 30 năm hoạt động đã trở thành địa chỉ được nhiều người dân tin tưởng lựa chọn. Đơn vị sở hữu 5 “điểm cộng” chất lượng gồm:

• Quy tụ đội ngũ chuyên gia, bác sĩ đầu ngành chuyên ngành miễn dịch - dị ứng và đa chuyên khoa nói chung sẵn sàng phục vụ người dân với y đức và thái độ tận tâm nhất;
• Chất lượng xét nghiệm tin cậy, được công nhận quốc tế nhờ áp dụng song hành hai tiêu chuẩn quản lý chất lượng nghiêm ngặt của Hoa Kỳ (CAP) và ISO 15189:2012;
• Trung tâm Chẩn đoán hình ảnh ứng dụng công nghệ 4.0 giúp người dân được hội chẩn với đội ngũ chuyên gia đầu ngành trên toàn quốc;
• Quy trình thăm khám khoa học, khép kín, mang lại trải nghiệm khám chữa bệnh tuyệt vời;
• Dịch vụ lấy mẫu xét nghiệm tận nơi nhanh chóng, chính xác giúp người dân dễ dàng xét nghiệm thuận tiện.

Trung tâm Xét nghiệm hiện đại, công nghệ cao theo quy trình quốc tế tại MEDLATEC giúp người dân an tâm kết quả chính xác phục vụ chẩn đoán, điều trị bệnh

Để được tư vấn chuyên sâu hoặc đặt lịch khám chữa bệnh/xét nghiệm, người dân vui lòng liên hệ hotline1900 56 56 56, phục 24/24h.