Điển hình như trường hợp của anh L.Đ.N 30 tuổi có địa chỉ tại Hà Nội, anh N đến phòng khám đa khoa Medlatec tại số 99 Trích Sài - Tây Hồ- Hà Nội với tình trạng đau nhức âm ỉ vùng hốc mũi, đau lan lên vùng trán và đỉnh đầu, không sốt, không nhìn mờ, điều đáng chú ý là bệnh nhân thường xuyên cảm thấy khát và uống rất nhiều nước trong một ngày (5-6 lít).

Các cơn đau thường tự giảm đi và không làm ảnh hưởng quá nhiều đến sinh hoạt nên thời gian đầu anh N nghĩ rằng nguyên nhân do minh bị viêm xoang, tuy nhiên người nhà vẫn khuyên anh nên đi kiểm tra. Tại Medlatec, anh N được chỉ định siêu âm, xét nghiệm máu cơ bản và chụp cộng hưởng từ sọ não. Trên hình ảnhchụp MRIbất ngờ phát hiện khối tổn thương vùng trên tuyến yên, bờ đều, ranh giới rõ, kích thước 30x20 mm, xung quanh nghi ngờ có vôi hóa, bên trong có tổn thương dạng tổ chức đặc kích thước 9x13 mm, sau tiêm ngấm thuốc đồng nhất.

Ngoài ra, khối tổn thương này gây hiệu ứng khối đè đẩy nhẹ giao thoa thị giác và động mạch cảnh trong hai bên. Các bác sĩ tại trung tâm chẩn đoán hình ảnh công nghệ cao Medlatec kết luận đây là khối u sọ hầu-một loại u não lành tính hiếm gặp phát triển gần tuyến yên.

Hình ảnh chụp MRI của anh L.Đ.N

U sọ hầu là gì?

U sọ hầu là khối u lành tính hiếm gặp phát triển gần tuyến yên và sát với xương sọ, phát triển từ tế bào biểu mô của ống sọ hầu bào thai (còn gọi là túi Rathke), thường có cấu trúc đặc hoặc dạng nang. Có 2 loại là: u sọ hầu thể men răng (hay gặp ở trẻ em) và thể nhú (hay gặp ở người lớn).

Khối u sọ hầu có xu hướng phát triển chậm, mặc dù lành tính nhưng do nằm ở vị trí giao thoa của rất nhiều các cơ quan quan trọng nên có thể gây ảnh hưởng đến dây thần kinh, hệ thống nội tiết, thị giác, mạch máu não. Mỗi năm, trên thế giới có khoảng 2/1.000.000 người chẩn đoán mắc u sọ hầu, bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi (kể cả giai đoạn sơ sinh) nhưng thường xuất hiện ở hai nhóm là từ 5-14 tuổi và 50-74 tuổi.

Hình minh họa vị trí u sọ hầu

Triệu chứng khi mắc u sọ hầu

Triệu chứng của u sọ hầu xuất hiện khi gây ảnh hưởng đến tuyến yên, vùng dưới đồi, thần kinh thị giác, mạch máu và một phần nhu mô não. Ở những người mắc u sọ hầu có thể có các triệu chứng sau đây:

• Đau đầu, mất ngủ
• Có vấn đề về cân bằng
• Nhầm lẫn, dễ thay đổi cảm xúc và hành vi
• Suy giảm thị lực do chèn ép thần kinh thị giác
• Buồn nôn, nôn mửa
• Mệt mỏi
• Chậm tăng trưởng vàdậy thì muộnở trẻ em
• Khát nước và đi tiểu nhiều

Chẩn đoán u sọ hầu như thế nào?

• Chụp cắt lớp vi tính (CT): kỹ thuật này cho ra hình ảnh là các lát cắt ngang qua vùng cần khảo sát, máy tính có thể tái tạo lại trên nhiều mặt phẳng khác nhau giúp bác sĩ đánh giá tổn thương chi tiết và chính xác hơn. Hình ảnh chụp CT đánh giá rất tốt tình trạng vôi hóa trong khối u sọ hầu, đồng thời cũng giúp bác sĩ xác định chính xác vị trí, kích thước và thành phần bên trong khối u.
• Chụp cộng hưởng từ(MRI): ưu điểm của kỹ thuật này là không sử dụng tia xạ nên cực kỳ an toàn đối với người bệnh, hơn thế, hình ảnh chụp Mri có độ tương phản mô mềm rất cao, rất thích hợp sử dụng để phát hiện và đánh giá các tổn thương u, dị dạng mạch máu, tổn thương sụn khớp hay dây chằng,... Hiện nay, phương pháp này đang được áp dụng rất rộng rãi tại các cơ sở y tế chất lượng cao và không ngừng được cải tiến để nâng cao chất lượng chẩn đoán, đồng thời giảm thời gian và tiếng ồn của máy khi chụp.
• Xét nghiệm máu và nước tiểu có thể phát hiện sự mất cân bằng hormone khi khối u sọ hầu bắt đầu ảnh hưởng đến tuyến yên.

Chụp cộng hưởng từ sọ não tại PKĐK Medlatec

Điều trị

Mặc dù u sọ hầu có tính chất lành tính nhưng do nằm tại vị trí giao thoa của rất nhiều các bộ phận quan trọng nên việc điều trị gặp rất nhiều khó khăn và phức tạp. Tùy thuộc vào vị trí và kích thước của khối u sẽ có các phương pháp điều trị khác nhau, tuy nhiên trên thực tế việc loại bỏ hoàn toàn khối u là điều không thể. Các phương pháp điều trị đang được áp dụng hiện nay là:

• Phẫu thuật: có hai phương pháp phẫu thuật được sử dụng để điều trị u sọ hầu là phẫu thuật mở sọ và phẫu thuật xuyên xương bướm, bác sĩ sẽ cố gắng loại bỏ càng nhiều khối u càng tốt và hạn chế tối đa sự ảnh hưởng với các cơ quan lân cận.
• Xạ trị: sử dụng chùm năng lượng mạnh để tiêu diệt các tế bào khối u, năng lượng có thể đến từtia X, proton hoặc các nguồn khác. Xạ trị thường được sử dụng sau phẫu thuật để điều trị các tế bào khối u còn sót lại.
• Hóa trị: phương pháp này sử dụng hóa chất để điều trị tế bào khối u, đôi khi hóa chất được tiêm trực tiếp vào khối u giúp điều trị tốt hơn và tránh ảnh hưởng đến tế bào lân cận.

Trung tâm CĐHA công nghệ cao Medlatec

Nhằm mang đến những trải nghiệm tốt nhất cho quý khách hàng về dịch vụ chẩn đoán hình ảnh công nghệ cao, Trung tâm Chẩn đoán hình ảnh MEDLATEC thuộc Hệ thống y tế MEDLATEC đã trang bị máy chụp máy chụp MRI GE 1.5 Tesla vàmáy Chụp cắt lớpvi tính MSCT 128 dãy hiện đại do các hãng máy uy tín trên thế giới cung cấp. Bên cạnh đó, đội ngũ bác sĩ, kỹ thuật viên tại MEDLATEC được đào tạo chuyên sâu tại các bệnh viện lớn của Việt Nam, rất giàu kinh nghiệm và luôn đảm bảo các yêu cầu kỹ thuật khi thăm khám.