1. Chụp ct cắt lớp được hiểu là gì?

Chụp ctcắt lớpđược hiểu là kỹ thuật dùng các tia bức xạ -tia Xquét quanh một khu vực nào đó trên cơ thể theo lát cắt ngang, kết hợp với máy tính để xử lý tạo ra hình ảnh 2 hay 3 chiều của bộ phận được chụp.

Kết quả hình ảnhchụp ct cắt lớp có sử dụng thuốc cản quang.

Với kết quả hình ảnh thu được thông quachụp ct cắt lớp, các bác sĩ sẽ đánh giá và chẩn đoán chính xác được các tổn thương bên trong cơ thể. Đặc biệt, thông qua hình ảnh rõ nét bác sĩ có thể đưa ra được nguyên nhân bệnh lý để có phương pháp điều trị phù hợp.

Có một số trường hợp chống chỉ địnhchụp ct cắt lớpmà bạn cần nắm bắt bao gồm:

• Chỉ có một số chỉ định tương đối chứ không có chỉ định tuyệt đối.
• Bệnh nhân đang có thai hay nghi ngờ mang thai, đặc biệt đang mang thai trong 3 tháng đầu thai kỳ.

2. Khi nào cần tiêm thuốc cản quang khi chụp ct cắt lớp?

Để làm rõ hình ảnh của cấu trúc bộ phận sẽchụp ct cắt lớp, bác sĩ có thể chỉ định phối hợp với việc sử dụng thuốc cản quang theo hai đường là đường tiêu hóa hoặc đường tĩnh mạch để hình ảnh được chuẩn xác.

Thuốc cản quang là thuốc có chứa i ốt, làm cho khu vực cơ thể bị tổn thương bắt thuốc sẽ có màu trắng sáng trên hình ảnhchụp ct cắt lớp,từ đó giúp cho bạn phân biệt được tổn thương với các cấu trúc xung quanh khác.

Thuốc cản quang tuy không gây hại đến sức khỏe của bệnh nhân, nhưng vẫn tồn tại một số tác dụng phụ không mong muốn như: buồn nôn, ngứa, dị ứng, lạnh hoặc sốt, nổi mề đay. Do đó, bác sĩ cùng với bệnh nhân cần phải chú ý phân biệt các triệu chứng dị ứng để và ghi nhớ để hỗ trợ cho những lần điều trị sau đó cần tiêm thuốc cản quang.

Vậy, khi nào thì cần tiêm thuốc cản quang khi thực hiệnchụp ct cắt lớp?

Một số loại thuốc cản quang dùng trongchụp ct cắt lớp.

2.1. Trường hợp chỉ định tiêm thuốc cản quang

• Các trường hợpchụp ct cắt lớpbụng phần lớn cần đến thuốc cản quang, trừ khi bạn đã nắm bắt được rõ nguyên nhân gây đau bụng liên quan thận do sỏi niệu quản.
• Các trường hợp nghi ngờ có khối u cần thuốc cản quang để phát hiện tổn thương rõ hơn.
• Các trường hợp viêm,áp xephần lớn cũng cần tiêm thuốc cản quang, trừ trường hợp viêm phổi đã được các bác sĩ chẩn đoán chắc chắn trước đó mà không cần phân biệt với các bệnh lý khác.
• Các bệnh lý liên quan đến mạch máu như giả phình, phình mạch, bóc tách động mạch, dị dạng mạch máu cũng cần phải sử dụng chất cản quang.
• Một số trường hợp đặc biệt khác cũng được dùng chất cản quang như: đánh giá vùng tái tưới máu của tổn thương, tìm nguồn mạch nuôi của phổi, chẩn đoán mức độ vách hóa của tụ máu dưới màng cứng khi ở giai đoạn bán cấp.

2.2. Trường hợp chống chỉ định tiêm thuốc cản quang

Các trường hợp chống chỉ định tương đối với chất cản quang:

• Người có bệnh lý suy gan, suy tim mất bù.
• Người có bệnh suy thận độ 3, độ 4. Nếu bắt buộc phải tiêm thuốc cản quang thì các bác sĩ cần phải có kế hoạch chạy thận nhân tạo cho bệnh nhân ngay sau khi tiêm thuốc.
• Người bị bệnh đa u tủy, chú ý nhất là bệnh nhân thiểu niệu. Trường hợp bắt buộcchụp ct cắt lớpthì cần phải truyền dịch cho bệnh nhân.
• Người có cơ địa bị dị ứng. Nếu bắt buộc cần dùng đến chất cản quang thì bác sĩ cần chuẩn bị sẵn sàng các phương tiện hồi sức cũng như kế hoạch điều trị.
• Người mắc các bệnh mãn tính như tiểu đường, cường giáp hay hen suyễn, hồng cầu hình liềm.
• Phụ nữ mang thai.

Các trường hợp chống chỉ định tuyệt đối với chất cản quang khichụp ct cắt lớp:

• Người đang bị mất nước nặng.
• Người bị dị ứng với i ốt.

3. Ứng dụng của chụp ct cắt lớp

Hiện nay, kỹ thuậtchụp ct cắt lớpđược sử dụng rộng rãi trong các cơ sở y tế và dùng trên lâm sàng để nhằm ứng dụng trong các trường hợp:

Ứng dụngchụp ct cắt lớpxác định tổn thương não.

• Phát hiện những vấn đề bất thường, những tổn thương trong các bệnh lý liên quan đến thần kinh khu vực não bộ như u não, máu tụ não, thiếu máu, chảy máu hay phù não.
• Phát hiện các khối u, các bất thường dị dạng, các ổ áp xe tại các bộ phận vùng đầu, mặt, cổ, ngực, tim, bụng, xương và các mô mềm, các mạch máu.
• Dùng để làm căn cứ hướng dẫn các phẫu thuật, trị xạ, cũng như theo dõi kết quả phục hồi sau phẫu thuật.
• Giúp tái tạo hình ảnh rõ nét, nhiều chiều để các bác sĩ đánh giá được các bệnh lý bẩm sinh để có căn cứ điều trị tốt hơn.

4. Ưu và nhược điểm khi chụp ct cắt lớp

4.1. Các ưu điểm khi sử dụng chụp ct cắt lớp

Kỹ thuậtchụp ct cắt lớpcó các ưu điểm sau:

• Kết quả hình ảnh chụp rõ nét, nhiều chiều, không có hình ảnh chồng nên nhau.
• Độ phân giải hình ảnh mô mềm, cũng như độ phân giải không gian đối với xương cao, giúp phát hiện tổn thương dễ dàng.
• Thời gian thực hiệnchụp ct cắt lớpnhanh, do đó kỹ thuật được sử dụng nhiều trong các trường hợp cần cấp cứu, cần chẩn đoán nguyên nhân bệnh lý nhanh.
• Có thể thay thế chochụp cộng hưởng từvới các trường hợp chống chỉ định chụp cộng hưởng từ.

4.2. Các nhược điểm khi sử dụng chụp ct cắt lớp

• Hạn chế trong việc xác minh tổn thương phần mềm do tia X hoạt động đâm xuyên mạnh.
• Các cấu trúc mô mềm với các tổn thương kích thước nhỏ sẽ cho hình ảnh không được rõ nét lắm.
• Sử dụng tia X cho nên có nguy cơ gây nhiễm xạ. Tuy nhiên, mức độ tia X sử dụng cho mỗi trường hợp đều được sử dụng đúng giới hạn cho phép cho nên không quá lo lắng.
• Hình ảnh cho các tổn thương có dùng độ đậm sẽ khiến khó phân biệt.

Trên đây là thông tin vềchụp ct cắt lớpvà giải đáp khi nào cần tiêm chất cản quang. Bệnh nhân khi thực hiệnchụp ct cắt lớpthì cần phải tìm hiểu chi tiết thông tin liên quan, tham khảo thêm ý kiến của bác sĩ.

Để đạt được hiệu quả trong việcchụp ct cắt lớpthăm khám bệnh, bạn có thể đến với MEDLATEC để được các bác sĩ tư vấn. Các bác sĩ với chuyên môn cao sẽ giải đáp thắc mắc cho bạn và cho bạn lời khuyên tốt nhất trước khi thực hiệnchụp ct cắt lớp.