1. Bệnh ung thư có di truyền không?

Để tiến triển thành bệnhung thư, mỗi tế bào sẽ phải chứa ít nhất 6 lỗi trở lên. Đây là những lỗi có thể làm gián đoạn các chức năng và hoạt động của các tế bào, chúng nhân lên và lan rộng mất kiểm soát, khi ấy được gọi là ung thư.

Khi cơ thể đang già đi, quá trình phân chia của tế bào sẽ gặp phải lỗi nào đó. Sự đột biến này có thể là do cơ thể tiếp xúc với các yếu tố làm tăng nguy cơ ung thư, ví dụ như tia UV của ánh nắng mặt trời, khói thuốc lá hay bia rượu,... Tuy sự thay đổi gen có thể dẫn tới ung thư nhưng đồng thời chúng cũng không tác động tới toàn bộ các tế bào của cơ thể. Đa phần điều này sẽ không di truyền cho các thế hệ sau. Tuy nhiên vẫn có những bệnh ung thư có thể di truyền giữa các thế hệ trong gia đình nhưng tỷ lệ di truyền ung thư chiếm rất ít.

Bệnh ung thư có di truyền không là băn khoăn đồng thời là nỗi lo của rất nhiều người

Các chuyên gia y tế giải thích cách một căn bệnh ung thư di truyền sẽ là: các gen bị lỗi của người bố hoặc người mẹ có thể truyền sang người con. Hay nói cách khác, chúng là gen ung thư di truyền, xảy ra khi gen ở trong các tế bào tinh trùng và tế bào trứng gặp lỗi.

Có một loại gen nhạy cảm với ung thư. Chức năng của những gen này là sửa những lỗi sai tại DNA xảy ra trong quá trình phân bào, bảo vệ cơ thể trước nguy cơ bị ung thư. Tuy nhiên, khi các loại gen này bị lỗi thì chúng sẽ không thể thực hiện được chức năng của sửa lỗi DNA của mình. Khi đó những lỗi sai tiếp tục được nhân lên và hình thành nên khối u . Con cái có thể sẽ thừa hưởng những đoạn gen lỗi này từ cha mẹ. Lúc này, bệnh ung thư được cho là có thể di truyền giữa các thế hệ trong gia đình.

Ung thư bắt nguồn từ một rối loạn gen gây ra

2. Những bệnh ung thư di truyền thường gặp

Mặc dù không phải loại ung thư nào cũng di truyền nhưng danh sách 9 bệnh ung thư dưới đây được cho là có dấu vết di truyền rõ ràng và mạnh mẽ nhất:

• Ung thư vú: theo báo cáo dịch tễ học thì nếu trong nhà có một thành viên bị ung thư vú thì nguy cơ mắc phải căn bệnh này ở những thế hệ sau cũng cao gấp 3 lần so với bình thường. Tỷ lệ sẽ là gấp 7 lần nếu gia đình có 2 người mắc. Nghiên cứu chỉ ra rằng gen đột biến di truyền trong ung thư vú là 2 loại BRCA1 và BRCA2.
• Ung thư buồng trứng: có thể di truyền từ đời mẹ sang đời con cái ở những gia đình có tiền sử bị ung thư buồng trứng.
• Ung thư dạ dày: so với người bình thường, những bệnh nhân mà trong gia đình có người thân bị ung thư dạ dày thì tỷ lệ di truyền có thể cao hơn 2 - 3 lần (tương đối cao). Trong đó, ung thư dạ dày lan toả di truyền được cho là chiếm tỷ lệ cao nhất.
• Ung thưtuyến giáp: đây là bệnh ung thư phổ biến nhất thuộc hệ nội tiết. Nếu được điều trị từ sớm, đúng phác đồ thì ung thư tuyến giáp có tiên lượng khá tốt và thể bệnh thường gặp đó là thể biệt hóa của ung thư tuyến giáp. Tuy nhiên, còn một thể khác là ung thư tuyến giáp thể tủy thường mang tính di truyền mạnh và có tiên lượng xấu hơn. Sự đột biến của gen RET trong ung thư tuyến giáp đồng thời có thể kích thích hình thành các khối u nội tiết khác như u thần kinh ở lưỡi, môi, đường tiêu hóa; u tủy tuyến thượng thận,....
• Ung thư phổi: theo Hiệp hội Ung thư phổi quốc tế, những ai có người thân cận huyết cấp 1 (cha mẹ đẻ, con cáo, anh chị em) mắc phải ung thư phổi thì nguy cơ người đó bị di truyền căn bệnh này cũng cao gấp 1,51 lần so với những người không có yếu tố này.
• Ung thưtuyến tiền liệt: tương tự như ung thư vú, sự bất thường của gen BRCA1 và gen BRCA2 cũng là nguyên nhân dẫn tới bệnh ung thư tuyến tiền liệt ở nam giới. Nếu trong gia đình có ông hoặc cha ruột bị ung thư tuyến tiền liệt thì nguy cơ căn bệnh này di truyền cho con cháu sẽ cao gấp 5 - 11 lần.
• Ung thư tuyến tụy: loại gen đột biến trong ung thư tuyến tuỵ thường là BRCA1 và BRCA2, thường được tìm thấy trong khoảng 13 - 19% những trường hợp bị ung thư tuyến tụy di truyền từ người thân trong gia đình.
• Ung thư nội mạc tử cung: độ tuổi khởi phát căn bệnh ung thư này khá trẻ (trẻ hơn 10 - 20 tuổi) so với những loại ung thư khác.
• Ung thư đại trực tràng: thường tiến triển từ tình trạng đapolyp đại trực tràng, hoặc ung thư đại trực tràng do đột biến gen không phải do polyp. Sự bất thường về gen không chỉ kích thích các khối u ác tính hình thành tronghệ tiêu hóamà còn có thể khiến khối u lây lan sang những cơ quan khác như tuyến giáp,tuyến tụy, gan hay nội mạc tử cung.

Những gia đình có yếu tố nguy cơ cao nên ung thư định kỳ theo khuyến cáo của các chuyên gia y tế

Những dấu hiệu giúp mọi người cảnh giác về bệnh ung thư di truyền đó là: gia đình có từ 2 người trở lên cùng mắc phải một loại ung thư, hoặc ung thư lặp lại ở nhiều thế hệ từ ông bà, cha mẹ cho đến con cháu, một người mắc nhiều bệnh ung thư cùng lúc, mắc ung thư ngay từ khi còn trẻ, ung thư đồng thời xảy ra ở những cơ quan theo cặp (ung thư 2 bên vú, 2 thận, 2 mắt,...)

Vì vậy, bác sĩ thường khuyến cáo những gia đình có yếu tố nguy cơ cao như tiền sử bị ung thư dạ dày, ung thư vú, ung thư buồng trứng,... thì nên thực hiện ung thư ngay từ sớm, kể cả khi chưa bộc lộ các dấu hiệu lâm sàng. Phát hiện sớm các nguy cơ ung thư sẽ giúp áp dụng được các biện pháp điều trị phù hợp, tăng cơ hội chữa khỏi và kéo dài tuổi thọ cho bệnh nhân.

Trong trường hợp bạn cần được hỗ trợ tư vấn và đặt lịch khám với các bác sĩ, vui lòng liên hệ ngay với MEDLATEC qua hotline1900 56 56 56.